Koç Holding, Türkiye ve dünyada orman yangınlarıyla çabaya somut katkı sağlayacak yapay zeka temelli bir modelin geliştirilmesinde global sorumluluk üstleniyor.
Holdingden yapılan açıklamaya nazaran, iklim kriziyle uğraş yolunda ve 2050 yılında karbon nötr olma gayesi kapsamında Karbon Dönüşüm Programı’nı başlatan Koç Holding, 2021 yılında Türkiye’de yaşanan orman yangınlarının akabinde, yaraların sarılması sürecinde yaptığı çalışmaları daha ileriye taşıyarak, uzun soluklu ve tahlile yönelik kalıcı adımlar atılması için sorumluluk alıyor.
Koç Holding, ileri analitik ve objelerin interneti alanındaki şirketi KoçDigital’in yetkinliklerini küresel iş birliği gerektiren orman yangınlarıyla mücadele alanında kullanılmak üzere seferber etti.
Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü (OGM) iş birliğiyle Koç Holding, WEF’in San Francisco’daki Centre for the Fourth Industrial Revolution (C4IR) bünyesindeki Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi Platformu’nda “FireAId” isminde bir inisiyatife öncülük ediyor. Farklı alanlardan akademisyenlerin de katkı sağladığı inisiyatif kapsamında somut bir model geliştirildi.
Pilot model, Türkiye’nin Güney Ege ve Batı Akdeniz bölgelerinde yer alan ve yangın riski en yüksek ormanlık alanların yüzde 75’ini kapsayan 44 bin kilometrekarelik bir alanı içeriyor. Şubat 2022’de başlatılan pilot model kapsamında birinci etapta orman yangınlarının anatomisini anlamak ve bilgi temininin sağlanması üzerine çalışıldı.
Araştırma ve kapsam belirleme evresi tamamlanan projede, orman yangınlarını etkileyen ana faktörler; literatür taramaları, global değerlendirmeler, akademisyenler ve ilgili makamlarla yapılan değerlendirmelere dayalı olarak belirlendi. Data bilimcileri, meteorolojik bilgilerle birlikte, bitki örtüsü, topografik şartlar ve insan hareketleri üzere birçok faktörün geçmişteki orman yangınları üzerindeki tesirini araştırdı. Pilot model, ağustos ayında Orman Genel Müdürlüğü’nün kullanımına açıldı.
Orman yangınlarıyla çabaya yönelik modelde öne çıkanlar şöyle:
“Dinamik Yangın Risk Haritası: Yılın farklı zamanlarında değişen şartlara bağlı olarak ilgili bölgelerdeki yangın çıkma risklerinin gösterildiği dinamik bir yangın risk haritası oluşturulması. Hızlı Müdahale: Yapılan etkili lojistik planlama sayesinde, olası bir yangın olması durumunda en hızlı şekilde yeterli yangın söndürme kaynaklarının önerilmesi. Verimlilik: Etkili planlama ile yangın söndürme kaynaklarının en yüksek verimde kullanılması.”
Koç Holding, OGM iş birliğiyle gerçekleştirilen modelde 14 farklı data seti içinden 400’den fazla değişken kullanılıyor. Bitki örtüsü haritalarından OGM’nin geçmiş yangın verisi tablolarına, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden alınan gerçek zamanlı hava durumu verilerine kadar tüm verilerin kullanıldığı model sonuçları (yangın çıkma riski), KoçDigital’in ileri analitik yetkinlikleri kullanılarak görselleştiriliyor.
Bu sistemle oluşturulan dinamik yangın risk haritası, OGM tarafından kullanılmaya başlandı. Risk tahminleme modeli meteorolojik dataların değişimiyle günde 2 sefer güncelleniyor. Projede insan faaliyetlerine bağlı risk oranı kestirimlerini geliştirmek üzerine yeni data setlerinin de modele eklenmesi üzerine çalışılıyor.
Türkiye Orman Yangınları Risk Haritası’nın hayata geçirilmesi sonrasında modelin ikinci etabına geçildi. Bu kademede, muhtemel bir yangın durumunda OGM kaynaklarının en uygun biçimde yangın bölgesine transferi için vakit ve yangın risk kıymetleri göz önünde bulundurularak bir model geliştirildi. Tesirli planlama sayesinde yangın söndürme kaynaklarının en verimli halde kullanılması hedefleniyor.
“Topluluğumuzun yapay zeka alanındaki kabiliyetlerini, paydaşlarımıza sunma yönünde çalışmalar gerçekleştiriyoruz”
Açıklamada görüşlerine yer verilen Koç Holding Üst Yöneticisi (CEO) Levent Çakıroğlu, iklim krizinin ortaya koyduğu korkutucu tabloyu, dünyanın dört bir yanında giderek sıklaşan orman yangınları, görülmedik sıcaklıklar ve sel felaketleri üzere tabiat olaylarında net bir halde gördüklerini belirtti.
Çakıroğlu şunları söyledi:
” 2021 yılında ülkemizi tesiri altına alan orman yangınları karşısında birinci günden itibaren ilgili bakanlıklar, belediyeler ve sivil toplum kuruluşları ile irtibat halinde muhtaçlıkları tespit ederek var gücümüzle çalıştık. Acil gereksinimlerin karşılanması noktasında da Koç Topluluğu olarak harekete geçtik. Gelen talepleri ve gereksinimleri Koç Holding bünyesinde tüm Topluluk şirketlerimizin iştirakiyle oluşturduğumuz Kriz Uyum Merkezi’nde toplayarak elimizden geldiği ölçüde hızlıca karşıladık.
TEMA tarafından başlatılan kampanyaya Koç Topluluğu olarak 500 bin fidan bağışı ile katkıda bulunduk. Ayrıca WWF tarafından Tarım ve Orman Bakanlığı izni ile ülkemize yüksek kapasiteli bir yangın söndürme helikopterinin getirilmesine destek olduk. Helikopter, Muğla’da ve Dalaman’da yangınlara müdahale eden filonun içinde yer aldı.”
Çakıroğlu, afetler sonrasında yaraların sarılması sürecinde yaptıkları çalışmaların ötesinde, tüm dünyada küresel bir mesele haline gelen orman yangınlarıyla mücadelede çözüme yönelik, uzun dönemli bir bakış açısıyla adımlar atmak üzere harekete geçtiklerini aktararak, “Küresel ölçeğimiz, paydaşlarımızla kurduğumuz münasebetler, Kültürel Dönüşüm Programımız kapsamında yer alan dijital dönüşüm ve inovasyon alanındaki inisiyatiflerimiz; günümüzde yenilikçi teknolojilerin kullanıldığı orman yangınlarıyla çabaya katkıda bulunabileceğimiz fırsatlar sunuyor.
Bu yaklaşımla, gelecekteki orman yangınlarının varsayımına ve bu yangınlarla gayrete katkı sağlamak gayesiyle Topluluğumuzun yapay zeka alanındaki kabiliyetlerini, paydaşlarımıza sunma tarafında çalışmalar gerçekleştiriyoruz.” ifadelerini kullandı.
2021 yılında Türkiye’de yaşanan orman yangınlarından sonra Orman Genel Müdürlüğü’nün ihtiyaçları doğrultusunda yapay zeka alanında geliştirdikleri yetkinlikleri bu alanda kullanmayı önerdiklerini bildiren Çakıroğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“OGM ile güçlerini birleştiren ileri analitik ve objelerin interneti alanındaki şirketimiz KoçDigital, orman yangınlarını hem iddia edecek hem de muhtemel yangınların söndürülmesinde lojistik planlaması teklifleri geliştirecek ileri bir analitik model oluşturdu. Bu alanda gerek dünyanın dört bir yanında çalışan bilim insanlarının tecrübelerinden faydalanmak gerekse de ülkemizde paydaşlarımızla birlikte geliştirdiğimiz bu modeli dünyada yaygınlaştırmak üzere Dünya Ekonomik Forumu ile de iş birliği yapıyoruz.
WEF’in San Francisco’daki Centre for the Fourth Industrial Revolution (C4IR) bünyesindeki Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi Platformu’nda bu alanda bir inisiyatife öncülük ettik. WEF, tüm dünyadan farklı disiplinlerden uzmanların yer aldığı, teknoloji alanında iş birliğini ve bu alanda bilimsel dataların paylaşılmasını amaçlayan çok paydaşlı bir topluluk oluşturarak projenin yaygınlaştırılmasına katkı sağlayacak. KoçDigital’in geliştirdiği modelde OGM’nin sağladığı 14 farklı veri seti içinden 400’den fazla değişken kullanılıyor.
Modelin bu istikametiyle dünyada hayata geçirilen en somut proje olduğunu Dünya Ekonomik Forumu’ndan duymak bizleri şad etti. Paydaşlarımızla birlikte geliştirdiğimiz bu modelin başta ülkemiz olmak üzere dünyanın orman yangınlarıyla gayretine katkı sağlamasını umuyoruz.”
“Tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de büyük orman yangınlarıyla gayret ediliyor”
Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey ise OGM olarak orman ve orman kaynaklarının korunması, geliştirilmesi ve genişletilmesi, ekosistem bütünlüğü içinde sürdürülebilir ve topluma çok istikametli yararlar sağlayacak biçimde yönetilmesi hedefiyle çalışmalar sürdürdüklerini belirtti.
Ekstrem meteorolojik hava şartlarının, kuraklık ve iklim değişikliğinin olumsuz tesirleri sonucunda tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de büyük orman yangınlarıyla mücadele edildiğini aktaran Karacabey, “Coğrafi konumu itibarıyla Akdeniz iklim kuşağında yer alan ülkemizde ormanlarımızın büyük bir bölümü yangın tehdidi altında bulunuyor. Toplam ormanlık alanın yüzde 60’ını birinci ve ikinci derece yangına hassas alanlar oluşturuyor. Bu nedenle orman yangınları ülkemiz ormancılığının öncelikli bahisleri ortasında yer alıyor.” ifadelerini kullandı.
Karacabey, Koç Holding’e orman yangınlarıyla mücadele konusundaki katkıları için teşekkürlerini ileterek, şunları kaydetti:
“2019-2023 Stratejik Planımızda da belirtildiği üzere orman yangınlarıyla çabada önleyici önlemlerin artırılması ve müdahale kapasitesinin güçlendirilmesi öncelikli gayelerimiz ortasında yer alıyor. Orman yangınlarının erken tespiti ve tesirli müdahale için yangınla gayret tertibinin güçlendirilmesi, bilhassa teknolojik gelişmelerden faydalanarak yangın karar ve dayanak sistemlerinin geliştirilmesi büyük ehemmiyet taşıyor. Bu kapsamda, yalnızca ülkesine yarar sağlama gayretiyle takviye olduğu bu çalışmada yanımızda olan Koç Holding’e, ileri analitik ve yapay zeka alanlarındaki yetkinliklerini, Genel Müdürlüğümüzün bilgi birikimi, tecrübesi ve yeni datalarıyla birleştirerek geliştirdiği model için teşekkür ediyoruz.
Gerek orman yangınları açısından riskli bölgelerin tespit edilmesi gerekse de muhtemel bir yangın durumunda hakikat lojistik planlamasının yapılmasını sağlayan bu modelin orman yangınlarıyla gayretimize katkı sağlayacağına inanıyoruz. Hem ülkemizin hem de Dünya Ekonomik Forumu’nun yaygınlaştırmasıyla dünyada farklı ülkelerin orman yangınlarıyla mücadelesine destek olacağını düşündüğümüz bu ileri analitik model, sürdürülebilir orman yönetimi uygulamalarında öncü kurum olma vizyonumuzu da destekliyor. Koç Holding ile birlikte geliştirdiğimiz Güney Ege ve Batı Akdeniz bölgelerini kapsayan pilot modeli tüm Türkiye’de yaygınlaştırmak üzere çalışmalarımızı başlattık.”
